Kinder-kykstof is “alles behalwe kinderspeletjies
”

Vir ʼn Suid-Afrikaner wat al ʼn Oscar-benoeming, ʼn internasionale Emmy-toekenning en ʼn string ander internasionale pryse op sy kerfstok het, is Daniel Snaddon se voete besonder plat op die aarde.

Sy byna kinderlike opgewondenheid oor die wonderlike projekte waarby hy die afgelope paar jaar betrokke was en die verwondering dat dié eer hom te beurt kon val, is die goue draad deur ons telefoniese-onderhoud.

Daniel (in sy laat dertigs), wat in die Laeveld grootgeword het en deesdae saam met sy gesin in Kaapstad woon, was die mede-regisseur van Stick Man, Zog en The Snail and the Whale. Dié kortflieks, wat gegrond is op Julia Donaldson en Axel Scheffler se topverkoper-kinderboeke, is vervaardig as Kersfees specials vir BBC One deur die onafhanklike Britse-produksiemaatskappy Magic Light Studios en die animasie is deur die Suid-Afrikaanse animasie-ateljee Triggerfish, in Kaapstad gedoen.

Miljoene Britte skuif op koue Kersdae na ete voor die kassie in om dié flieks te kyk.

Stick Man het in 2016 ʼn Le Cristal-toekenning vir die beste televisieproduksie gewen by Annecy, die wêreld se vooraanstaande animasiefees; Zog het ʼn internasionale Emmy-toekenning ingepalm en The Snail and the Whale het in April verlede jaar ʼn Annie-toekenning gewen vir die beste spesiale produksie (special). Die Annie’s word al sedert 1972 deur die Los Angeles-tak van die Internasionale Geanimeerde Rolprentvereniging toegeken aan uitnemende animasie-werk.

‘Moenie kinders opmors nie’

“Animasie kan met enige iemand, enige plek ter wêreld praat en hulle iets van hulself laat sien,” sê Daniel, wat van jongs af ʼn gevoel gehad het dat hy in die fliekbedryf sou wou werk.

“Wat ek geniet van animasie, is dat jy abstrakte karakters kan gebruik om idees oor te dra en om ʼn emosionele en visuele ervaring daardeur kan skep. Stick Man, wat in die oorspronklike weergawe deur Martin Freeman vertolk is, is byvoorbeeld in baie verskillende tale vertaal en is baie gewild. Ek dink hy is die tipe karakter waarna mense enige plek kan kyk en sê, ‘hy’s soos my pa!’”

Daniel, wat ʼn eenjarige dogtertjie en driejarige seuntjie het, was nog nie ʼn pa toe hy Stick Man gemaak het nie, maar sê dis nogal ʼn lekker gevoel noudat sy eie seuntjie sy flieks kyk.

“Ek dink my seun hou die meeste van Zog, want dis die fliek waaruit hy die meeste aanhaal!”

Kinder-kykstof is uitdagend

Dis allermins kinderspeletjies om flieks vir kinders te maak, sê Daniel. Inteendeel, dis ʼn reuse-verantwoordelikheid.

“Jy moet kinders in die eerste plek vermaak. Of dit nou ʼn goeie of slegte ding is, vandag se kinders word aan ʼn magdom mediums en tipes inhoud blootgestel.

“Ek onthou hoe ek reeds as kind ʼn aanvoeling gehad het van die animasie waarvan ek gehou het en nié gehou het nie. Kinders weet as iemand iets vir hulle maak omdat dit lekker is en of hulle dit net doen omdat dit hul werk is. Die temas en boodskappe wat flieks oordra, maak dit wat ek doen soveel meer as ʼn werk. Ek vermoed baie rolprentmakers voel so. As jy glo dat jou fliek betekenisvol tot die wêreld bydra, slaag jy in jou doel,” sê Daniel.

“Dis ʼn groot verantwoordelikheid, omdat kinders flieks op repeat kyk. Dit word soos ʼn towerspreuk of ʼn mantra wat hulle aan hulself bly herhaal.”

Dis allermins kinderspeletjies om flieks vir kinders te maak. Inteendeel, dis ʼn reuse-verantwoordelikheid…omdat kinders flieks op repeat kyk. Dit word soos ʼn towerspreuk of ʼn mantra wat hulle aan hulself bly herhaal.

Daniel Snaddon

As kind was Disney se Robin Hood vir hom sό ʼn fliek. “Ek onthou ek het dit gekyk en gedink: ‘Dís romanse!’. Die swaardgevegte, skermutselinge met ʼn trop renosters; die ontsnapping na die woud…Kinderflieks kan vorm wat jy raaksien in mense en wat jy liefkry; dit kan kinders leer oor waardes soos self-opoffering en die liefde… so as jy as rolprentmaker ʼn waarde of boodskap die wêreld instuur, moet jy kan pa staan daarvoor. Jy wil kinders nie opmors nie!”

‘Julia Donaldson vertrou ons’

Die feit dat die spanne van Magic Light Studios en Triggerfish van die wêreld se gewildste en geliefde kinderboeke as bronmateriaal kon gebruik, help natuurlik baie.

Donaldson se teks is egter nie lank nie en hoofsaaklik in rymformaat. Dit beteken die fliekmakers moet baie werk insit om ʼn halfuurlange fliek daaruit te skep.

“Ons probeer altyd sekermaak daar is baie karakters op die skerm en heelwat aksie, omdat die boeke deur die vertelling aangedryf word. Julia stap met ons deur daardie storieproses, sodat die verwerking getrou bly aan die boek,” sê Daniel.

“Axel Scheffler se illustrasies is ook misleidend eenvoudig. Dit het eintlik baie diepte en hy versteek allerlei verrassings in sy illustrasies. Dis iets waarop ons lekker kan uitbou as animasie-kunstenaars. Sy verbeelding is deel van die resep wat die flieks laat werk en is ʼn wonderlike stuk gereedskap vir ons.”

Hy lees baie vir sy kinders voor en geniet hoe Donaldson se woorde van die tong afrol.

“Dis ʼn plesier om te lees en sy spel nie lessies uit, soos sommige ander kinderboeke nie.”

Met die hand gekies

Die interessante ding is dat ʼn klein, onafhanklike produksiemaatskappy soos Magic Light Studios die regte gekry het om die fieks te maak en nie ʼn Pixar of Disney nie.

“Die rede waarom Magic Light die regte gekry het om die boeke vir die skerm te verwerk, is omdat hulle vir Julia belowe het dat hulle nie aan die stories sou verander nie,” verduidelik Daniel.

“Ons wou nie net die boeke as wegspringblok gebruik om ons eie ding te doen nie. Die feit dat ons getrou bly aan die boeke, is deel van die suksesresep. En ek glo dit is wat die vennootskap tussen Donaldson/Scheffler en Magic Light so suksesvol maak.

“Julia en Axel het groot respek vir ons kreatiewe proses en sê nie vir ons voor nie. Hulle sien wel die draaiboek en ontwerpe en het dikwels waardevolle insette.”

‘Roald Dahl was ʼn anargis’

“Magic Light het regtig ʼn nismark geskep met hul hoë-gehalte specials en dis iets waarna mense jaarliks uitsien,” sê Daniel.

Die Suid-Afrikaanse animasie-ateljee Triggerfish se betrokkenheid by dié flieks, is ook iets om op trots te wees. Daniel kan nie uitgepraat raak oor die groot poel talentvolle animasie-kunstenaars in Suid-Afrika nie.

Hy het by Triggerfish begin werk terwyl hulle reeds besig was met hulle vollengte fliek, Khumba.(Beide die Engelse en die Afrikaanse weergawe is op Showmax beskikbaar.)

“Voor ek by hulle aangesluit het, het ek as animasie-kunstenaar by Bug Box, ʼn klein animasie-ateljee in Johannesburg gewerk. Ons het meestal werk vir die advertensiebedryf gedoen en het onsself as voorlopers beskou. Maar ons het in ʼn vakuum gewerk, geleer soos ons aangegaan het en onsself met video’s opgelei.

“Om by Triggerfish aan te sluit, was ʼn openbaring. Bykans 100 talentvolle mense het almal terselfdertyd aan Khumba gewerk.

“Dit was ʼn wonderlike geleentheid om as mede-regisseur aan Stick Man te werk. Die regisseur, Jeroen Jaspaert, het ʼn duidelike visie vir die fliek gehad. Vir ons as Suid-Afrikaners het dit die heeltyd daaroor gegaan om by te hou met die kerf van die gehalte van die internasionale produksie. Ons moes die gaping toemaak tussen wat ons as die hoogste gehalte beskou het en wat die internasionale standaard was.”

Gelyke vennoot

Die regisseur van Zog, Max Lang, het Daniel van die begin af as ʼn gelyke vennoot behandel tydens die produksieproses van dié fliek oor ʼn lomp drakie en ʼn rebelse prinses.

“Hy was so vrygewig met sy kennis. Hy het my geleer waaroor ek absolute beheer kan uitoefen as regisseur en wanneer ek ander mense se kundigheid moet vertrou,” sê Daniel. “Teen die tyd wat ek my mees onlangse fliek, The Snail and the Whale, gemaak het, het ons ʼn ongelooflike groep jong afdelingshoofde gehad (in Suid-Afrika) wat die bal kon vat en daarmee hardloop. Aan die begin het hulle baie insette benodig, maar later het hulle vir ons begin sê wat hulle visie is.

“The Snail and the Whale is ʼn pragtige fliek waarin hierdie groep jong, talentvolle en geïnspireerde animasie-kunstenaars hulself kon uitleef.”

Herverbeelde sprokies vir kinder-kykstof

ʼn Projek wat vir Daniel uitstaan, is die verwerking van Roald Dahl se herverbeelde sprokies, Revolting Rhymes – ook as spesiale BBC-kortflieks, in twee dele. Die animasie is ook deur Triggerfish gedoen.

Die flieks het ʼn internasionale Emmy en ʼn Le Cristal-toekenning by Annecy gewen. Op Kersdag in 2016 is dit deur sowat 11 miljoen mense op BBC One gekyk. Daniel het as animasie supervisor op dié flieks gewerk en beskryf dit as ʼn “thrill”.

“Ek was in graad 4 toe ek in my skool se verhoogweergawe van Revolting Rhymes gespeel het. My beste vriend was die prins en ʼn graad 7-meisie was Aspoestertjie. Jare later het ek die geleentheid gekry om die animasie vir daardie einste toneel te doen vir ʼn internasionale fliek!

“Die fliek het ʼn nuwe styl vir animasieflieks ingelui,” sê Daniel. “Ons het baie geleer in die proses en baanbrekerswerk gedoen. Ons aanslag is nog nooit in Amerika gebruik nie, maar na die fliek vrygestel is, kon ons begin sien dat ander animasie-huise ons flieks dophou.”

Hy sê dis interessant dat Britse en Suid-Afrikaanse kykers se smaak nogal ooreenstem, teenoor ʼn meer konserwatiewe ingesteldheid by Amerikaanse kykers.

“Ek beskou Roald Dahl as ʼn punk skrywer; ʼn anargis wat die stelsel in sy maai gestuur het,” sê hy. “Donaldson en Schefler loop ʼn fyner lyn met hul boeke, maar as jy mooi daaraan dink, is daar tog donkerder onderstrominge. Die muis in The Gruffalo jok byvoorbeeld vreeslik en kom daarmee weg. Daai tipe boodskap is ʼn probleem in Amerika, maar in Suid-Afrika en die Verenigde Koninkryk werk dit.

“Dalk is dit omdat kinders in so ʼn storie kan aanvoel die wêreld is groot en skrikwekkend maar dat jy bo kan uitkom as jy kophou en dis goed om te weet.”

‘Ons talent is wêreldklas’

Daniel sê Suid-Afrikaanse animasie-kunstenaars hoef vir niemand in die bedryf terug te staan nie. Om die waarheid te sê word plaaslike talent toenemend internasionaal opgeraap.

“Covid-inperkings en mense wat, digitaal, van die huis af werk, beteken dat jy nou enige plek in die wêreld kan woon en vir ʼn internasionale produksiehuis kan werk.”

Daniel, wat deesdae op kontrakbasis vir Magic Light Studios werk, bestuur byvoorbeeld ʼn internasionale span vanuit Kaapstad. Dis iets wat nie voorheen sou moontlik wees nie. Hy hoop beleggers sal wakker skrik en meer inploeg in die plaaslike animasiebedryf om ʼn brain drain te voorkom.

“Jy moet geld bestee om goeie animasie te maak én om geld uit animasie te maak.”

Beter sakemodelle is ook hier nodig. Plaaslike inhoud kan byvoorbeeld internasionaal versprei word, soos die BBC met sy top-gehalte programme doen.

Hy glo Netflix en Showmax se mandaat om plaaslike inhoud te vervaardig, voorspel goeie dinge vir die Suid-Afrikaanse bedryf en dat daar hier ʼn ryk poel stories is om vir kinders te vertel.

Animasie is ook glad nie so straight forward soos wat mense dink nie, sê Daniel. Dit sluit verskeie spesialisvelde en baie loopbaanopsies in, wat kreatiewe jongmense kan oorweeg.